Osteopaat belangrijke schakel bij aanpak chronische lage rugpijn.

Een neurochirurg slaat alarm: te veel mensen zitten thuis met rugpijn (Knack, 30/11/2016). Hij heeft gelijk, vind ik. Werk was vroeger veel zwaarder voor het lichaam en toch zitten er meer dan ooit mensen thuis met rugpijn – intussen 95.000 mensen.

Chronische lage rugpijn is de meest voorkomende chronische ziekte van de Belgen. Eén vijfde van de volwassenen zit ermee. In vijf jaar tijd steeg het aantal werknemers die minstens een jaar thuis zitten met rugklachten enorm: van 70.000 in 2010 naar 95.000 in 2014. Het is nu de grootste oorzaak van langdurige werkonbekwaamheid.

Men wijdt dit aan een drietal verklaringen. In de lagere looncategorieën speelt de financiële motivatie zeker mee. Mensen met rugpijn geraken niet meer aan de slag omdat het financiële verschil tussen hun loon en een vervangingsinkomen niet groot genoeg is. Dan blijven ze liever thuis met rugpijn dan toch te gaan werken met rugpijn.
Een tweede verklaring is de medicalisering. Als je rugpijn hebt wordt je heel snel door de mallemolen van medische onderzoeken gedraaid. Bloedafname, CT-scan, RX en MRI-scans. Naast het feit dat deze onderzoeken handenvol geld kosten en dat ze in veel gevallen geen zin hebben, voelt de patiënt zich meteen “een ernstige patiënt”, zeker als er dan nog geen duidelijke diagnose komt. En dit laatste is de derde verklaring. Bij 80 procent van de mensen die klagen over lage rugpijn kan de dokter geen diagnose stellen en de controleartsen kunnen de pijn niet controleren of verifiëren. Dit komt omdat de meeste rugpijn veroorzaakt wordt door functionele oorzaken, met andere woorden door een rug die niet goed meer beweegt of functioneert. Bij deze rugklachten is er nog geen aantoonbare schade, maar het bewegingsverlies is natuurlijk niet te zien op een foto.
Te veel patiënten langdurig thuis. Te veel onnodige scans. Te veel onnodige operaties. Hoe moet het dan wel? Volgens de neurochirurg in Knack en De Morgen is de oplossing drieledig. “De huisarts moet sneller goed afgestelde pijnmedicatie starten om te verhinderen dat pijn chronisch en de aandoening levenslang wordt. Patiënten moeten bewegen, terwijl ze er net bang voor zijn. Maar vooral: patiënten moeten gewoon zo snel mogelijk weer gaan werken, mits goede pijnbestrijding. In veel jobs maakt het geen verschil of je nu thuis in de zetel pijn hebt of op het werk op een stoel. Uit het actieve leven vallen maakt mensen écht ongelukkig. Slechts een kleine minderheid heeft echt te veel pijn om te kunnen werken.”, zegt de neurochirurg in krant De Morgen. Ik vind dat deze neurochirurg met zijn analyse en oplossingen een punt heeft. Anderzijds zijn er nog wel meer oplossingen te vinden voor een gebrek aan diagnose én voor het medicaliseren van het rugprobleem. Naast een snelle en goed afgestelde medicamenteuze pijnbehandeling van de huisarts of specialist kan een deel van de oplossing een doorverwijzing zijn naar een osteopaat. Een osteopaat is een expert in het onderzoeken en behandelen van de functionele rugklachten. Hij is jarenlang getraind als kinesitherapeut én als osteopaat om een patiënt met rugpijn te onderzoeken en al of niet te behandelen.

Bij rugklachten waar het gaat om een functioneel probleem – de rug beweegt niet zoals het zou moeten – kan de osteopaat dit probleem niet alleen heel goed vaststellen maar ook met enkele efficiënte behandelingen oplossen, zodat de patiënt tegen een minimale maatschappelijke kost aan het werk kan blijven. De osteopaat is dus dé persoon op de juiste plaats om rugpijn juist in te schatten. Bij rugklachten waar het gaat om een structureel probleem, zoals een hernia waarbij er verlammingsverschijnselen optreden, kan de osteopaat na zijn uitgebreid onderzoek de patiënt doorverwijzen naar de arts voor verder onderzoek en een eventuele medicamenteuze of chirurgische interventie. In beide gevallen wordt snel opgetreden, wordt de patiënt uitgebreid klinisch onderzocht én wordt een chronische pijnsituatie vermeden. Bovendien zijn door de klinische kennis van de osteopaat dure onderzoeken zelden nodig en wordt hierdoor medicalisering van het rugprobleem vermeden.